14توصیه به والدینی که کودکشان بهانهجوست
تربیت كودكان كار دشواری است. پسر بچهای را مجسم كنید كه وسط یك
فروشگاه شلوغ، شروع به پرخاشگری کرده و جسورانه با والدینش جر و بحث میکند. در
چنین مواقعی، شاید والدینی هم كه خیلی در مورد تربیت فرزندشان به خود اطمینان
دارند، مأیوس و دلسرد شوند و دنبال روش و كلماتی مناسب بگردند تا كودك را آرام
كنند. میخواهم به شما اطمینان بدهم كه با استفاده از برخی روشها میتوانید در
شرایطی كه فرزندتان اینطور بدرفتاری میكند، خونسردیتان را حفظ کنید و روش
مناسبی در پیش بگیرید؛ بهخصوص هنگامی كه با مشکلات تربیتی زیر مواجه میشوید…
بهانهگیری معمولاً در بین خردسالان، به خصوص قبل از اینكه بتوانند
به خوبی صحبت كنند، رایج است. این یكی از معدود راههایی است كه بچهها توسط آن
میتوانند نارضایتی و خشم خود را از آنچه كه نمیتوانند به دست آورند، ابراز كنند.
هر قدر هم كه این مساله ناراحت كننده باشد، والدین باید بدانند كه علت بهانهگیری
كودكشان فقط دیدن عكسالعمل از جانب آنها نیست (گرچه علت اصلی آن همین است) ولی
حتی كودكان دبستانی هم وقتی كه به مقصودشان نمیرسند، با بهانهگیری، احساسات درونی
خود را آشكار میكنند و در نتیجه آرامش مییابند.
5 توصیه برای کنار آمدن با بهانهجوییهای کودکانّّ
1. وقتی
كودك خردسال شما شروع به بهانهگیری و نقنق كرد، از او بخواهید كه به صورتهای
مختلف ابتدا درگوشی، بعد به آهستگی و سپس خیلی بلند و… چیزی را كه میگوید، تكرار
نماید. این روش، درست مثل یك بازی، توجه او را جلب کرده و بهانهگیری را فراموش
خواهد کرد.
2. در
مورد كودك دبستانی خود میتوانید از چند روش كلی استفاده كنید. به محض اینكه شروع
به بهانهگیری كرد، حرف او را قطع كنید و به آرامی بگویید: «داری نق نق و بهانهگیری
میكنی و من گوش نمیكنم، پس بهتر است كه با صدای شمرده صحبت كنی.»
3. اگر
باز هم ادامه داد، دوباره درخواست خود را تكرار كنید. اگر طریقه گفتار خود را
تغییر داد، با بیان جملهای او را تشویق كنید. میتوانید بگویید: «وقتی بدون نق نق
كردن میگویی كه چه میخواهی، بیشتر دوستت خواهم داشت.»
4. اگر
در چنین مواقعی عصبانی میشوید، هیجان صدای خود را فرو ببرید و فراموش كنید كه چه
قدر دلتان میخواهد فریاد بزنید.
5. به
خاطر بسپارید كه با مهار عكسالعمل خود میتوانید ارتباط بهتری با فرزندتان برقرار
كنید. بعد به او بگویید كه میدانید دلیل ناراحتیاش چیست و ازاین طریق با او به
توافق برسید. بهعنوان مثال فرض كنید چون به فرزندتان اجازه ندادهاید كه قبل از
ناهار شیرینی بخورد، ناراحت شده است، پس شیرینی را در جایی قرار دهید كه بتواند آن
را ببیند و به او قول دهید كه بعد از خوردن غذا به او شیرینی میدهید.
1 توصیه برای پیشگیری از بهانهگیریهای
کودکان
هنگامی كه فرزندتان واضح و محكم صحبت میكند، به او گوش دهید و تحسیناش
كنید. با این عمل، به او یاد میدهید كه اگر بدون بهانهگیری چیزی بخواهد، زودتر
آن را به دست خواهد آورد.
8 توصیه برای مواقعی که بهانهجویی فرزند شما به
پرخاشگری میانجامد
بهانهجویی گاهی به پرخاشگری منجر میشود، به این سبب كه والدین
احساس میكنند روی رفتار كودك خود و شرایط موجود، كنترل ندارند. خوشبختانه كجخلقیهای
كودكان با رسیدن به سن مدرسه كاهش مییابد زیرا میتوانند راهحلهای بهتری در
مواجهه با شكست و ناكامی پیدا كنند.
1 . روش
مؤثر برای از بین بردن پرخاشگری ناشی از بهانهجوییهای پاسخ داده نشده یا رفع
نشده، این است كه آن را از ابتدا مهار كنید.
2 . وقتی
كه در مقابل پرخاشگری كودك خود با خشم و عصبانیت عكسالعمل نشان دهید، بهطور
غیرمستقیم به او میآموزید كه عصبانیت وسیله كارسازی برای دست یافتن به اهداف است.
در عوض میتوانید بگویید: «وقتی از گریه كردن دست برداشتی در مورد آن با هم صحبت
میكنیم و راهحلی پیدا میکنیم و به اتاق دیگری بروید.»
3 . اگر
فرزند شما خیلی كوچك است و نمیتوانید او را تنها بگذارید، پیش او بمانید. اگر به
طرف شما آمد، او را بغل كنید ولی تا وقتی كه آرام نشده، چیزی را كه میخواهد به او
ندهید.
4 . خودتان
را به كار دیگری مشغول كنید. مثلا مطالعه كنید. با این كار به او میفهمانید كه
تا آرام نشود، نمیتواند توجه شما را جلب كند. اغلب پرخاشگریهای بچهها، اگر
مخاطب مورد نظر حضور نداشته باشد، زودتر متوقف میشود.
5 . در
صورتی كه كودك شما در یك مكان عمومی شروع به بدخلقی و پرخاشگری كرد، بدون توجه به
نگاههای مردم، او را به گوشهای خلوت ببرید و منتظر شوید تا آرام شود. به او
بگویید: «اینجا پیش تو میمانم تا وقتی كه آرام شوی و با هم صحبت كنیم.» اگر بعد
از سه یا چهار دقیقه باز هم به فریاد و گریه خود ادامه داد، او را بردارید و از آن
مكان خارج شوید.
6 . البته
از یاد نبرید که بهانهجویی همیشه به پرخاشگری منجر نمیشود و در واقع كودكان به
علل مختلفی این كار را انجام میدهند.
• هنگامی
كه كودك شما چیزی میخواهد ولی نمیتواند آن را به دست آورد.
• وقتی
یادگیری انجام كاری برایش دشوار باشد.
• وقتی
كه خسته شده باشد.
پس با اجتناب از عواملی كه ممكن است به بهانهگیری و در نهایت
پرخاشگری منجر شود، میتوانید از وقوع تنش جلوگیری كنید.
7 . اگر
میبینید كودك خردسالتان میخواهد پازلی را كه خواهر بزرگترش انجام میدهد، بازی
كند، یا او را در این بازی با خواهرش همراه كنید و یا اینكه توجهاش را به بازی
دیگری كه بیشتر مناسب سناش باشد، جلب كنید.
8 . از كودك خود انتظاری بیش از آنچه كه از عهدهاش برمیآید، نداشته باشید.
خردسالان به این دلیل كه قدرت تحمل زیادی ندارند، نمیتوانند خود را برای مدت
طولانی سرگرم كنند بنابراین كودك خردسال خود را در ساعات شلوغ روز و در صفهای
طولانی به خرید و یا به بانك نبرید و اگر باید او را به جایی ببرید كه میدانید
معطل میشوید، برای سرگرمی او اسباب بازی و خوراكی همراه ببرید